КОРРУПЦИЯГӘ КАРШЫ ХОКУКЫЙ АГАРТУ
Россия Федерациясе дәүләт граждан хезмәткәрләренең милеккә кыйммәтле кәгазьләр сатып алу мөмкинлеге (сораулар һәм җаваплар)
Кыйммәтле кәгазь нәрсә ул?
Россия Федерациясе Гражданлык кодексының 142 статьясындагы 2 пункты нигезендә кыйммәтле кәгазьләр булып акция, вексель, закладная, инвестицион пай фондының инвестиция пае, коносамент, облигация (шул исәптән федераль займ облигациясе, Россия Федерациясе субъекты облигациясе), чек һәм башка кыйммәтле кәгазьләр законда шундый сыйфатта аталган яисә законда билгеләнгән тәртиптә* санала (алга таба – кыйммәтле кәгазьләр).
*Әйтик, законнарда түбәндәгеләр кыйммәтле кәгазьләр дип аталган:
- саклау һәм депозит сертификатлары (Россия Федерациясе Гражданлык кодексының 844 статьясы);
- клиринг катнашу сертификаты («Клиринг, клиринг эшчәнлеге һәм үзәк контрагент турында» 2011 елның 7 февралендәге 7-ФЗ номерлы федераль законның 24 статьясы);
- эмитент варианты («Кыйммәтле кәгазьләр базары турында» 1996 елның 22 апрелендәге 39-ФЗ номерлы федераль законның 2 статьясындагы 1 пунктының 12 пунктчасы);
- санлы таныклык («Инвестиция платформаларын кулланып инвестицияләр җәлеп итү һәм Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында» 2019 елның 2 августындагы 259-ФЗ номерлы федераль законның 9 статьясындагы 1 өлеше).
Фьючерс кыйммәтле кәгазь булып торамы?
Россия Федерациясе гражданлык законнарында «фьючерс» һәм «фьючер контракты» кебек кыйммәтле кәгазьләр каралмаган. Фьючер килешүе – кыйммәтле кәгазь түгел, ясалма финанс чарасы булып тора*(Россия Банкының 2015 елның 16 февралендәге 3565-У номерлы «Ясалма финанс чаралары төрләре турында» күрсәтмәсе).
Шулай итеп, әлеге документ Россия Федерациясенең дәүләт граждан хезмәткәренең (алга таба – граждан хезмәткәре) фьючерларга һәм фьючер контрактларына ия булу мәсьәләсенә кагылмый. Шул ук вакытта игътибар итегез, «фьючерс» һәм (яки) «фьючер контракты» сатып алганда, граждан хезмәткәренә кагыла торган коррупциягә каршы стандартларны, аерым алганда, мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау һәм (яки) җайга салу турындагы таләпне исәпкә алырга, чит ил финанс инструментларына турыдан-туры яки читләтеп ия булу һәм (яки) алардан файдалануга карата тыюны бозудан сакланырга кирәк.
*«Ясалма финанс чарасы» дигән төшенчә «Кыйммәтле кәгазьләр базары турында» 1996 елның 22 апрелендәге 39-ФЗ номерлы федераль законның 2 статьясындагы 1 пунктының 23 пунктчасында каралган.
Граждан хезмәткәре милегендә кыйммәтле кәгазьләр булдырырга хокуклымы?
Гомуми кагыйдә буенча, граждан хезмәткәрләренә, «Аерым категориядәге затларга Россия Федерациясе территориясеннән читтә урнашкан чит ил банкларында счетлар (кертемнәр) ачуны һәм аларга ия булуны тыю турында» 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законда (алга таба – 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль закон) каралган очраклардан тыш, кыйммәтле кәгазьләр сатып алу тыелмаган.
Әлеге Федераль законның 2 статьясында күрсәтелгән затларга* карата чит ил финанс чараларына турыдан-туры яисә читләтеп ия булуны һәм (яисә) алардан файдалануны тыю каралган, алар рәтенә, аерым алганда, кыйммәтле кәгазьләр һәм юридик зат ясалмыйча гына, аларга карый торган, «Кыйммәтле кәгазьләр - Кыйммәтле кәгазьләрне тәңгәлләштерү халыкара системасы (кыйммәтле кәгазьләрне халыкара идентификацияләү кодлары (ISIN)» халыкара стандарты нигезендә стандартлаштыру буенча халыкара оешма раслаган кыйммәтле кәгазьнең халыкара идентификация коды бирелгән реализдентларның һәм (яисә) чит ил структураларының финанс чаралары керә (алга таба, шулай ук – чит ил финанс чаралары).
Шулай ук «Россия Федерациясе дәүләт граждан хезмәте турында» 2004 елның 27 июлендәге 79-ФЗ номерлы федераль законның 17 статьясындагы 1 өлешенең 4 пункты нигезендә граждан хезмәткәрләренә федераль законда билгеләнгән очракларда керем алырга мөмкин булган кыйммәтле кәгазьләр сатып алу тыелган. Шуңа бәйле рәвештә, хәзерге вакытта мондый очраклар 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законда каралган.
*Түбәндәге вазыйфаларны били торган граждан хезмәткәрләре:
- Россия Федерациясе Президенты, Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан билгеләп куела һәм алардан азат ителә торган Россия Федерациясе дәүләт граждан хезмәте вазыйфаларын (алга таба – граждан хезмәте);
- федераль башкарма хакимият органнары җитәкчеләре урынбасарлары вазыйфаларын;
- Россия Федерациясе суверенитеты һәм милли иминлеге мәсьәләләренә кагылышлы һәм федераль дәүләт органнарының, Россия Федерациясе субъектларының норматив хокукый актларында билгеләнгән исемлекләргә кертелгән карарлар әзерләүдә катнашу вәкаләтләрен гамәлгә ашыручы граждан хезмәте вазыйфаларын.
Турыдан-туры яки читләтеп чит ил финанс чараларына ия булуны һәм (яки) чит ил финанс чараларыннан файдалануны тыю кайчан эшли башлый?
Гражданин чит ил финанс чараларына ия булса һәм мондый чаралардан файдалану тыелган Россия Федерациясе дәүләт граждан хезмәте вазыйфасын биләүгә дәгъва кылган очракта нишләргә?
Әлеге тыю 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законның 2 статьясындагы 1 өлешенең 1 пунктында күрсәтелгән вазыйфаны биләгән көннән гамәлгә ашырыла башлый. Шул ук вакытта әлеге вазыйфаны биләгән көннән чит ил финанс инструментларын читләштерү өчен өч ай каралган (2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законның 4 статьясындагы 3 өлеше нигезендә).
Россия Федерациясе Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгы аңлатмалары, сылтама:
https://mintrud.gov.ru/ministry/programms/anticorruption/9/21