КОРРУПЦИЯГӘ КАРШЫ ХОКУКЫЙ АГАРТУ
Граждан хезмәткәре брокерлык килешүе яки кыйммәтле кәгазьләр белән ышанычлы идарә итү килешүе кысаларында кыйммәтле кәгазьләр сатып ала аламы, шул исәптән шәхси инвестиция счетын ачу һәм алып бару өчен дә?
Россия Федерациясе законнары граждан хезмәткәрләренә һәм аларның тормыш иптәшләренә брокерлык хезмәте турында килешүләр һәм шәхси инвестиция счетын ачу һәм алып баруны күздә тоткан кыйммәтле кәгазьләр белән ышанычлы идарә итү килешүләре төзүне тыя алмый.
Шуның белән бергә, күрсәтелгән килешүләр кысаларында сатып алына торган кыйммәтле кәгазьләрнең клиент милкенә әверелүен дә истә тотарга кирәк. Шуңа бәйле рәвештә мондый килешүләрне төзегәндә коррупциягә каршы тору турында Россия Федерациясе законнарының билгеләнгән нигезләмәләрен исәпкә алырга, шулай ук аерым очракларда чит ил финанс чараларын, мәсәлән, эмитенты Россия Федерациясеннән читтә теркәлгән Россия оешмасының бүлендек структурасы булган акцияләрне сатып алуны булдырмый калдырырга кирәк.
Әйтик, брокерлык хезмәте турындагы килешү кысаларында кыйммәтле кәгазьләр сатып алган очракта, граждан хезмәткәренә (клиентка) брокерга коррупциягә каршы көрәш турында Россия Федерациясе законнарын бозуга китерә торган яисә китерә алган йөкләмә бирмәү дә җитә. Кыйммәтле кәгазьләр сатып алу очрагында, шул исәптән шәхси инвестиция счетын ачу һәм алып баруны күздә тоткан кыйммәтле кәгазьләр белән ышанычлы идарә итү килешүе кысаларында, ышанычлы идарә итүнең тәкъдим ителгән стратегияләре белән җентекләп танышырга һәм коррупциягә каршы көрәш турында Россия Федерациясе законнары нигезләмәләрен бозу куркынычын күздә тотмаган әйберләрне сайларга кирәк.
Шуны истә тотарга кирәк: җаваплылык брокерга яки идарәче компаниягә түгел, ә граждан хезмәткәренә йөкләнгән. Моннан тыш, карап тикшерелә торган тәртиптә сатып алына торган кыйммәтле кәгазьләр керемнәр, чыгымнар, мөлкәт һәм мөлкәт рәвешендәге йөкләмәләр турында белешмәнең 5 бүлегендә күрсәтелергә тиеш, аның формасы Россия Федерациясе Президентының «Керемнәр, чыгымнар, мөлкәт һәм мөлкәт рәвешендәге йөкләмәләр турында белешмә формасын раслау һәм Россия Федерациясе Президентының кайбер актларына үзгәрешләр кертү турында» 2014 елның 23 июнендәге 460 номерлы Указы белән расланган.
Граждан хезмәткәре граждан хезмәткәренә караган акчалар автомат рәвештә банкның инвестиция портфолиоларына инвестицияләнә торган очракларда граждан хезмәткәре мондый банк хезмәтләреннән файдалана аламы?
Граждан хезмәткәре мондый банк хезмәтләреннән файдалана ала.
Шул ук вакытта 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законда каралган тыюны бозу мөмкинлеген булдырмау, шулай ук мондый активларга инвестицияләр салу мәнфәгатьләр каршылыгына китерә торган хәлләрне кисәтү максатларында банкның инвестиция портфельләрендә җәлеп ителгән активлар турындагы мәгълүматны җентекләп өйрәнергә һәм коррупциягә каршы көрәш турында Россия Федерациясе законнарын бозу мөмкинлеген вакытында искәртергә, шул исәптән мәнфәгатьләр каршылыгын булдырмау һәм җайга салу өчен үз вакытында чаралар күрергә кирәк.
Граждан хезмәткәрләренә пай инвестиция фондларының инвестиция пайларына ия булуның нинди үзенчәлекләрен исәпкә алырга кирәк?
Пай инвестиция фондын тәшкил иткән мөлкәт инвестиция пайлары хуҗаларының гомуми милеге булып тора һәм аларга гомуми өлешле милек хокукында карый («Инвестиция фондлары турында» 2001 елның 29 ноябрендәге 156-ФЗ номерлы федераль законның 11 статьясындагы 2 пунктының икенче абзацы). Бу уңайдан түбәндәгеләрне билгеләргә кирәк:
- пай инвестиция фондларының инвестиция пайларына ия булганда, пай инвестиция фондын тәшкил иткән гомуми милектә милек хокукы барлыкка килгән очракта, мәнфәгатьләр каршылыгы барлыкка килсә яки барлыкка килү ихтималы булган активлар булганда, кыйммәтле кәгазьләрне ышанычлы идарәгә тапшыру бурычы пай инвестиция фондының ышанычлы идарә итүче компания белән ышанычлы идарә итү килешүенә кушылуына бәйле рәвештә башкарылган дип санала (шуның белән бергә бу хәл, шартлар булганда, мәнфәгатьләр каршылыгын җайга салу буенча чаралар күрү бурычын юкка чыгармый);
- карала торган чит ил финанс инструментлары фонды гомуми мөлкәтендә мондый фондның инвестиция пайларына ия булган граждан хезмәткәре булган очракта, аның тарафыннан 2013 елның 7 маендагы 79-ФЗ номерлы федераль законда каралган тыю бозылачак (аңа карата әлеге тыю кагылган очракта).
Кыйммәтле кәгазьләрне системалы сату эшкуарлык эшчәнлеге булып торамы?
Кыйммәтле кәгазьләр белән операцияләр ясау эшчәнлеге инвестицион булып тора, чөнки физик затның арадашчы (брокер) аша кыйммәтле кәгазьләр белән килешүләр төзүе эшкуарлык эшчәнлеге белән шөгыльләнү буларак квалификацияләнми һәм шуңа бәйле рәвештә «Россия Федерациясенең дәүләт граждан хезмәте турында» 2004 елның 27 июлендәге 79-ФЗ номерлы федераль законның 17 статьясындагы 1 өлешенең 3 пунктында каралган тыюга эләкми.
Эшкуарлык эшчәнлеге нәкъ менә затның (мәсәлән, брокерның) кыйммәтле кәгазьләр сату-алу буенча арадашчы хезмәтләрен күрсәтүе ул.
Акцияләр (устав капиталында катнашу өлешен) сатып алу граждан хезмәткәрләренең оешмалар белән идарә итүдә катнашуга тыюны бозуга китерәме?
Хуҗалык җәмгыяте идарәсе органы эшендә катнашу хокукын, шул исәптән хуҗалык җәмгыяте әгъзаларының гомуми җыелышында карар кабул итүдә катнашу хокукын күрсәтә торган акцияләргә (устав капиталында катнашу өлешләренә) ия булу коммерция оешмасы белән идарә итүдә катнашу фактын күрсәтә торган шарт буларак карала алмый. Әлеге бу нәтиҗә Россия Федерациясе Конституция Судының 2012 елның 27 декабрендәге 34-П номерлы карарында күрсәтелгән хокукый позициясенә туры килсә.
Шулай итеп, граждан хезмәткәрләре акционерлар җыелышында тавыш бирү хокукын бирә торган акцияләрне милегендә булдырырга хокуклы, ләкин аларга оешма белән идарә итүдә катнашу, ягъни билгеләнгән хокукны тормышка ашыру һәм акционерлар җыелышында тавыш бирү тыела.
► Россия Федерациясе Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгы аңлатмалары, сылтама:
https://mintrud.gov.ru/ministry/programms/anticorruption/9/21